Hoe zit het nou precies met de opvolger van de wet DBA?

Het Kabinet Rutte 3 heeft in het regeerakkoord aangegeven niet door te willen gaan met de wet DBA zoals deze door de vorige regering is voorgesteld. Het hele stelsel met modelovereenkomsten gaat dus verdwijnen. Men wil in ieder geval werkgevers er toe zetten minder snel flexwerkers in te zetten en eerder een arbeidsovereenkomst aan te gaan. Voor de flexwerkers die wel worden ingezet wil men voorkomen dat er schijnzelfstandigheid ontstaat.

Het kabinet komt met een voorstel voor een webmodule waarmee de opdrachtgever een opdrachtgeversverklaring kan aanvragen. Deze verklaring geeft de opdrachtgever de zekerheid dat een zelfstandige mag worden ingehuurd voor de opdracht.

De plannen van het kabinet moeten nog worden uitgewerkt, minister Koolmees van financiën wil de komende maanden met vertegenwoordigers van zzp’ers en werkgevers om de tafel om tot goede oplossingen te komen.
Ministerie van financien

Ondertussen blijft het opschorten van de handhaving van de wet DBA vooralsnog van kracht. Dit betekent concreet dat opdrachtgevers en opdrachtnemers geen boetes of naheffingen krijgen als achteraf geconstateerd wordt dat er sprake is van een dienstbetrekking. Dit neemt niet weg dat opdrachtgevers nog steeds onzeker zijn voor wat betreft inhuur omdat met wel graag wil voldoen aan wet- en regelgeving maar geen idee welke wet- en regelgeving nu precies van kracht is!

De inhuurmarkt opgedeeld


De markt voor zzp-inhuur wordt in drie categorieën ingedeeld met als belangrijkste criteria tarief, duur van de opdracht en of de zzp’er regulier of niet-regulier werk gaat doen:

  • De onderkant van de markt waarbij onder een specifiek tarief niet meer mag worden ingehuurd
    Onder de 18 euro per uur (dit bedrag zou nog kunnen gaan wijzigen) mag er alleen worden ingehuurd voor een periode korter dan 3 maanden en alleen wanneer de zzp'er niet-reguliere werkzaamheden uitvoert. Voor deze opdrachten is een opdrachtgeversverklaring nodig.
  • De bovenkant van de markt waarbij boven een bepaald tarief onder bepaalde voorwaarden wel mag worden ingehuurd
    Bij uitvoeren van niet-reguliere werkzaamheden mag boven de 75 euro worden ingehuurd zonder opdrachtgeversverklaring (de zogendaamde opt-out regelong). Dit geldt ook bij reguliere werkzaamheden maar dan is de maximale opdrachtduur 12 maanden. Bij regulier werk en een opdrachtduur langer dan 12 maanden is een opdrachtgeversverklaring nodig.
  • De markt daartussenin
    Voor deze opdrachten moet de opdrachtgever in alle gevallen een opdrachtgeversverklaring aanvragen.

Er komt een online formulier (de webmodule) waarmee de opdrachtgever de verklaring kan aanvragen. De regeringsverklaring zegt hierover: "Met deze opdrachtgeversverklaring krijgt een opdrachtgever zekerheid vooraf van vrijwaring van loonbelasting en premies werknemersverzekeringen. In de webmodule wordt een aantal duidelijke vragen gesteld aan de opdrachtgever over de aard van de werkzaamheden. Daarbij wordt ook het onderdeel gezagsverhouding verduidelijkt (bijvoorbeeld dat het enkel moeten bijwonen van een vergadering op zichzelf geen indicatie van gezag is). Tevens zal het kabinet de wet zo aanpassen dat gezagsverhouding voortaan meer getoetst wordt op basis van de materiële in plaats van formele omstandigheden.”

Wat zijn de gevolgen?

De opdrachtgever moet bij elke opdracht de webmodule gebruiken om te toetsen of de inhuur van een zzp'er mogelijk is en of er een opdrachtgeversverklaring nodig is. Dit maakt de administratieve last een stuk hoger. De regeringsplannen zijn bovendien nog erg onduidelijk over hoe met de webmodule om te gaan wanneer er wordt ingehuurd via een mantelpartij of een tussenpersoon.

De onderkant van de markt wordt beschermd tegen oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt. Werkgevers zullen hierdoor niet meer op puur economische gronden overstappen van dienstverbanden naar zzp'ers. Hierdoor wordt dus ook deze doelgroep werknemers beschermt tegen eventueel gedwongen zzp-schap.

Aan de bovenkant van de markt concurreert personeel in loondienst wel prima met het inhuren van zzp'ers. Daar maakt de opdrachtgever een bewuste keuze voor het inhuren van expertise op specifieke onderwerpen en dus niet op economische gronden. Dat deze groep vrijer is voor wat betreft inhuur is dan ook logisch.

Wat vinden wij hiervan?

Er lijken hier dezelfde pijnpunten aanwezig als destijds bij de wet DBA. Het objectief beoordelen van gezagsverhoudingen en het onderscheid tussen regulier en niet-regulier werk is erg moeilijk zo niet onmogelijk. Daarnaast zijn opdrachten over het algemeen grillig van aard: werkzaamheden en de duur van de opdracht kunnen gedurende de opdracht veranderen. Het hanteren van een opdrachtduur van maximaal een jaar is sowieso niet realistisch, zeker niet aan de bovenkant van de markt. Het beoordelen van de arbeidsrelatie op een per-opdracht basis verhoogt de administratieve last en is ons inziens niet achteraf objectief te beoordelen. Wij zijn dan ook zeker geen voorstander van de webmodule en de daaruit volgende opdrachtgeversverklaring. Een beter alternatief voor de onderkant van de markt is werkgevers aanpakken die door de huidige fiscale wetgeving beter uit zijn met het inhuren van zzp'ers. Dit kan door het aanpassen van diezelfde fiscale wetgeving! Daarmee worden werknemers niet meer in het zzp-schap gedwongen door economische beweegredenen van de opdrachtgever. Voor alle overige zelfstandigen geldt: De keuze voor ondernemerschap is vrije keuze. Men doet dat voor eigen gewin én risico, het type werk of de duur van een opdracht moet wat ons betreft vrij worden gehouden!

Gepubliceerd op: 29-01-2018