Linktaks en uploadfilter komen eraan

Ondanks heftige protesten van o.a. academici en politici heeft het Europees Parlement vanmiddag om 12 uur definitief ingestemd met de nieuwe auteursrechtrichtlijn. De richtlijn is bedoeld om (financiële) rechten van uitgevers en auteurs te beschermen door de bijna twintig jaar oude copyrightregels aan te passen aan het digitale tijdperk. Lidstaten moeten nu de richtlijn vervolgens in nationale wetgeving omzetten. Het vrije Internet zal minder vrij worden.

Bezwaren

Afgelopen week zijn in diverse Europese steden (met name in Duitsland) nog honderdduizenden mensen de straat opgegaan om te proberen Europarlementariërs te overreden tegen de nieuwe richtlijn te stemmen.

De grootste bezwaren richten zich tegen artikel 11 en 13 (inmiddels doorgeschoven naar respectievelijk nummer 15 en 17).

Artikel 11: linktaks

Artikel 11 laat tech giganten zoals Google en Facebook betalen voor het gebruiken van het werk van artiesten en journalisten. Zij moeten de rechten kopen om te linken naar nieuwsbronnen (de "linktaks"). Uitgevers bepalen wie mag linken naar hun inhoud.

Artikel 13: uploadfilter

Artikel 13 stelt dat platformen (zoals Facebook en Youtube) vooraf moeten onderzoeken of content geen inbreuk op auteursrechten maakt. Zij moeten voorkomen dat beschermd materiaal op hun site terecht komt. Nu wordt content achteraf verwijderd als dit onrechtmatig geupload blijkt te zijn. Tegenstanders vrezen dat er strikte filters gaan komen die ten onrechte bepaalde content weigeren (overblocking) terwijl de grote concerns het geld hebben om hier goede technische oplossingen voor te bedenken en dat dit dus ten koste van de kleinere platforms gaat.

Uitzonderingen op artikel 13
Voor kleine platforms is een uitzonderingspositie geschapen. Zij moeten hiervoor voldoen aan drie voorwaarden: jaaromzet lager dan 10 miljoen Euro, maandelijk aantal unieke Europese bezoekers minder dan vijf miljoen en korter dan drie jaar bestaan.
Voor hun geldt het "Notice and takedown-principe": als de rechthebbende aan de bel trekt of als het platform zelf had kunnen weten dat de content auteursrechtelijk beschermd is, moet de content verwijderd worden.

Voor platforms die niet onder de uitzondering vallen, geldt het zwaardere "Notice and staydown-principe": verwijderde content mag niet opnieuw verschijnen. Een geautomatiseerd filtersysteem is hiervoor bijna wel noodzakelijk.

Uitslag stemming

De stemming leverde 348 vóórstemmen van parlementsleden op, tegenover 274 tegenstemmen.

In januari waren nog 11 landen tegen de nu - in licht aangepaste vorm - goedgekeurde richtlijn; Nederland, Duitsland, België, Finland en Slovenië en Italië, Polen, Zweden, Kroatië, Luxemburg en Portugal.

Toekomst

De lidstaten moeten de richtlijn omzetten in nationale wetgeving. Hoe dit voor Nederland exact uit zal pakken gaat nog blijken. Angela Merkel heeft gezegd de wetgeving zo te proberen vorm te geven dat uploadfilters niet nodig zijn.

Gepubliceerd op: 26-3-2019